«با آنکه ترجمه سابقهای طولانی دارد، مطالعات ترجمه رشتهٔ نوپایی است که به علت تعامل با سایر رشتهها از جمله زبانشناسی، ادبیات، جامعهشناسی و مطالعات پسااستعماری به میانرشتهای بسیار پویا تبدیل شده است. اولین فرهنگ اصطلاحات این رشته در سال 1997 و دومین آن در سال 2009 وارد بازار بینالمللی کتاب شد و ترجمهٔ فارسی هر دو با فاصلهٔ نسبتاً کوتاهی به بازار کتاب ایران راه یافت» (پیشگفتار، صفحه 7).
فرهنگ جامع مطالعات ترجمه (1394) دو هدف عمده را دنبال میکند. اول، توصیف اصطلاحات اصلی میانرشتهٔ [interdiscipline] مطالعات ترجمه، شامل شاخههای ترجمهٔ مکتوب، شفاهی، چندرسانهای و آن دسته از اصطلاحات مطالعات ادبی، مطالعات پسااستعماری و مطعات فرهنگی که از دههٔ 1980 به مطالعات ترجمه راه یافتهاند. دوم، پر کردن خلأ دو فرهنگ قبلی، چه از لحاظ مدخلها و چه از لحاظ توصیفها، معانی و گاه مثالها (همان.).
عنوان فرهنگ: فرهنگ جامع مطالعات ترجمه
زبان فرهنگ: انگلیسی ـ فارسی
پدیدآورنده: فرزانه فرحزاد
انتشارات: انتشارات علمی
محل نشر: تهران
چاپ 1م: 1394
تعداد صفحات : 228
این فرهنگ با دو فرهنگ دیگر، یعنی فرهنگ توصیفی اصطلاحات مطالعات ترجمه (1997) و اصطلاحات کلیدی در مطالعات ترجمه (2009)، دو تفاوت اساسی دارد. نخست آنکه، عمدتاً بر اساس نیاز دانشجویان این میانرشته در ایران تنظیم شده است. و دوم آنکه، محدود به اصطلاحات ترجمهٔ نوشتاری و چندرسانهای نیست، بلکه اصطلاحات اصلی شاخههای دیگری چون ترجمه شفاهی، مطالعات پسااستعماری و تحلیل گفتمان انتقادی را نیز در برمیگیرد (همان: 8).
انتخاب مدخلهای این فرهنگ حاصل سه سال بررسی و تحقیق است. پس از تعیین حوزه فرهنگ حاضر، ابتدا اصطلاحات کلاسیک و رایج از مراجع اصلی گردآوری شده است. پس از آن، اصطلاحات میانرشتهای مطالعات ترجمه شناسایی و ثبت شده است. سپس اصطلاحات مربوط به رویکردهای نسبتاً جدید در این میانرشته، مثلاً مطالعات فرهنگی، به آنها افزوده شده است (همان.).
مؤلف برای انتخاب معادل برای اصطلاحات به مراجعی از قبیل دو فرهنگ پیشگفته و نیز نشریات و مقالات تخصصی مطالعات ترجمه از جمله فصلنامه مطالعات ترجمه مراجعه کرده است. وی در مواردی که معادلی نیافته معادلی ساخته و در برابر مدخل ذکر کرده است (همان: 9).
یادداشتها:
ـ پالامبو، گ. (2009). اصطلاحات کلیدی در مطالعات ترجمه. ترجمهٔ فرحزاد، ف. و کریمزاده، ع. (1391). تهران: نشر قطره.
ـ شاتلورث، م. و کاوی، م. (1997). فرهنگ توصیفی اصطلاحات مطالعات ترجمه. ترجمهٔ فرحزاد، ف. و دیگران. (1385). تهران: یلداقلم.
ـ فرحزاد، ف. (1394). فرهنگ جامع مطالعات ترجمه. تهران: انتشارات علمی.
- Palumbo, G. (2009). Key Terms in Translation Studies. UK: Continuum.
- Shuttleworth, M. and Cowie, M. (1997). Dictionary of Translation Studies. St. Jerome Publishing. Republished 2014 by Routledge; UK.