حسین حسن‌زاده

حسین حسن‌زاده

«کاشکی هستی زبانی داشتی / تا ز هستان پرده‌ها برداشتی» (مولوی)
حسین حسن‌زاده

حسین حسن‌زاده

«کاشکی هستی زبانی داشتی / تا ز هستان پرده‌ها برداشتی» (مولوی)

آیا می‌دانستید

پربسامدترین الگوی هجایی در زبان‌های جهان CV و، پس از آن، CVC است؟ هر زبانی ساختار هجایی خاصی را ترجیح می‌دهد و برمی‌گیرد (Miller and Trask 2015: 59). شایان ذکر است C حرف اول Consonant (همخوان) و V حرف اول Vowel (واکه) است.

 

یادداشت‌ها:

- Miller, R. M. and Trask, L. (2015). Trask’s Historical Linguistics. 3rd edition. UK: Routledge.

آیا می‌دانستید

الفبا / خط زبان روسی و همچنین فارسی تاجیکی «سیریلیک» [Cyrillic] نام دارد؟ شایان ذکر است این الفبا / خط را پس از و به افتخار سیریل قدیس [St. Cyril]، مُبلّغ مسیحی قرن نهم، «سیریلیک» نامگذاری کرده‌اند (Yule 2014: 218).

 

یادداشت‌ها:

- Yule, G. (2014). The Study of Language. 5th edition. UK: Cambridge.

آیا می‌دانستید

بسیاری از زبان‌ها، از جمله زبان برمه‌ای (Comrie 1985: 51) و زبان چینی (Portner 2006: 154) زمان دستوری [tense] ندارند؟ به عبارت دیگر، در این زبان‌ها وندی تصریفی وجود ندارد که زمان را نشان دهد. البته، این زبان‌ها به کمک واژگان (مثلاً، قید زمان) می‌توانند زمان را نشان دهند.

 

یادداشت‌ها:

- Comrie, B. (1985). Tense. UK: Cambridge.

- Portner, P. (2006). Meaning. In: Fasold, R. F. and Connner-Linton, J. (Eds.). An Introduction to Language & linguistics (pp. 137−168). UK: Cambridge.

آیا می‌دانستید

در شمار اندکی از زبان‌ها، حرف‌‌اضافه صرف می‌شود؟ (Tallerman 2014: 68) به بیان دقیق‌تر، حروف‌اضافهٔ تصریفی را می‌توان در کل خانوادهٔ زبان‌های سلتی [Celtic family] (مثلاً، در زبان‌های ایرلندی [Irish] و وِلْش [Welsh]) و در شماری از خانواده‌های غیرخویشاوند دیگری، از جمله زبان‌های خانواده زبان‌های سامی [Semitic family] (مثلاً، در زبان‌های عربی و عبری)، یافت (ibid: 133). به طور مثال، چنانکه در زیر ملاحظه می‌کنید، در زبان ولْش، حرف‌اضافه ar (معادل حرف‌اضافه «بر» فارسی) با توجه به «شخص» [person] و «شمار» [number] و، گاهی افزون‌بر آن دو، با توجه به «جنس»   [gender] صرف می‌شود.

به عبارت دیگر، در این زبان، بسته به اینکه ضمیری که پس از حرف‌ضافهٔ ar (بر) می‌آید مفرد باشد یا جمع، اول شخص باشد یا دوم یا سوم و، در سوم شخص مفرد، علاوه‌بر آن، مذکر باشد یا مؤنث، صورت‌های مختلفی به خود می‌گیرد. به بیان جزئی‌تر، در این زبان، حرف‌اضافه ar (بر) پیش از ضمیر اول‌شخص مفرد i (من) صورت arna، پیش از ضمیر سوم‌شخص مفرد مذکر صورت arno و پیش از سوم‌شخص مفرد مؤنث صورت arni را به خود می‌گیرد.

 

یادداشت‌ها:

- Tallerman, M. (2014). Understanding Syntax. 4th edition. UK: Routledge.

آیا می‌دانستید

در گذشته، girl بر «فرد جوان (چه مؤنث چه مذکر)»، deer بر «حیوان (در حالت کلی)»، hound‌ بر «سگ» و  meat بر «غذا» دلالت می‌کرده است؟ (Miller and Trask 2015: 37) اما امروزه معنای این واژه‌ها تحول یافته است؛ بارزترین معنای امروزی این واژه‌ها، به ترتیب، عبارت‌اند از: «دختر»، «گوزن»، «سگ شکاری» و «گوشت».

 

یادداشت‌ها:

- Miller, R. M. and Trask, L. (2015). Trask’s Historical Linguistics. 3rd edition. UK: Routledge.

آیا می‌دانستید

در زبان نروژی، برای «مادربزرگ پدری» یک واژه‌ دارند (farmor) و برای «مادربزرگ مادری» واژه‌ای دیگر (mormor (Yule 2014: 272) این تمایز، مثلاً، در زبان فارسی به کمک واژه‌های دیگری («پدری» و «مادری») در کنار واژه «مادربزرگ» بیان می‌شود!

 

یادداشت‌ها:

- Yule, G. (2014). The Study of Language. 5th edition. UK: Cambridge.

 

آیا می‌دانستید

در زبان کره‌ای، ضمیرهای اول شخص و دوم شخص هریک دو معادل دارد؟ (Payne 2011: 8) به طور مثال، در این زبان ضمیر اول شخص مفرد (یعنی «من») دو معادل دارد، که یکی در موقعیت‌های رسمی به کار می‌رود و دیگری در موقعیت‌های غیررسمی.

 

یادداشت‌ها:

- Payne, T. E. (2011). Understanding English Grammar. UK: Cambridge.

آیا می‌دانستید

برخی از زبان‌ها، از جمله ژاپنی و کره‌ای، فعل‌های جداگانه‌ای برای «پوشیدن» لباس، بسته به اینکه کدام قسمت بدن مورد نظر باشد، دارند؟ (Saeed 2009: 41)

 

یادداشت‌ها:

- Saeed, J. I. (2009). Semantics. 3rd edition. USA: Wiley-Blackwell.

آیا می‌دانستید

SOV و، پس از آن، SVO پربسامدترین و پریاب‌ترین توالی واژه‌ها[word order]  در میان زبان‌های جهان هستند و OSV  و، پس از آن، OVS کم‌بسامدترین وکم‌یاب‌ترین توالی واژه‌ها؟ (Miller and Trask 2015: 137; Moravcsik 2013: 94-95) به طور مثال، توالی واژه‌ها در زبان فارسی SOV و در زبان انگلیسی SVO‌ است. شایان ذکر است S حرف اول Subject (فاعل)، O حرف اول Object (مفعول) و V حرف اول Verb (فعل) است.

 

یادداشت‌ها:

- Miller, R. M. and Trask, L. (2015). Trask’s Historical Linguistics. 3rd edition. UK: Routledge.

- Moravcsik, E. A. (2013). Introducing Language Typology. UK: Cambridge.

آیا می‌دانستید

براساس تخمین برخی‌ از زبان‌شناسان، اولین زبان بشری دست‌کم 50,000 سال پیش و شاید هم پیش‌تر از آن شکل گرفته و از آن زمان تا به حال نزدیک 233,000 زبان از بین رفته است؟ (Moravcsik 2013: 17)

 

یادداشت‌ها:

- Moravcsik, E. A. (2013). Introducing Language Typology. UK: Cambridge.