اجداد زبان فارسی

«فارسی جدید [Modern Persian] دنباله فارسی کهن [Old Persian]، یعنی دنباله زبان پادشاهان نامی سلسله هخامنشی داریوش و خشایارشا، است،که از قرن ششم تا پنجم قبل از میلاد ]مسیح[ می‌زیسته‌اند. فارسی کهن را با خط میخی می‌نوشته‌اند. اوستایی که زبان متون زردشتی است نیز از قرن هفتم تا پنجم قبل از میلاد رایج و تقریباً هم‌دوره فارسی کهن بوده، ولی صورتی امروزی از آن به جا نمانده است. اوستایی که زبان متون زردشتی بوده احتمالاً بازمانده یکی از زبان‌های قدیمی‌تر از فارسی کهن بوده است. فارسی میانه [Middle Persian] نیز پهلوی [Pahlavi] نام دارد که به خط آرامی نوشته شده و در زمان سلسله ساسانیان، یعنی از قرن سوم تا هفتم میلادی رایج بوده است. مدارک رسمی مربوط به قرن هفتم تا دهم میلادی اندک است. در این زمان، عربی زبان اداری و ادبی ایران بوده است. زبان موسوم به فارسی جدید که به خط عربی ثبت می‌شود به تدریج از قرن نهم میلادی و با ادبیاتی غنی ظاهر شد و تکوین آن از قرن دهم تا پانزدهم میلادی بوده است.» (ماهوتیان، 1378/1997: 11)

اجداد زبان فارسی
نام	دوره تاریخی	خط
فارسی کهن / باستان	از قرن 6 تا 5 قبل از میلاد مسیح (سلسله هخامنشیان)	میخی
فارسی میانه (پهلوی)	از قرن 3 تا 7 میلادی (سلسله ساسانیان)	آرامی
فارسی جدید / نوین	از قرن 9 میلادی	عربی

یادداشت‌ها:

ـ ماهوتیان، ش. (1997). دستور زبان فارسی: از دیدگاه رده‌شناسی. ترجمهٔ سمائی، م. (1378). تهران: نشر مرکز.

- Mahootian, S. (1997). Persian. UK: Routledge.

آیا می‌دانستید

بسیاری از زبان‌ها، از جمله زبان برمه‌ای (Comrie 1985: 51) و زبان چینی (Portner 2006: 154) زمان دستوری [tense] ندارند؟ به عبارت دیگر، در این زبان‌ها وندی تصریفی وجود ندارد که زمان را نشان دهد. البته، این زبان‌ها به کمک واژگان (مثلاً، قید زمان) می‌توانند زمان را نشان دهند.

یادداشت‌ها:

- Comrie, B. (1985). Tense. UK: Cambridge.

- Portner, P. (2006). Meaning. In: Fasold, R. F. and Connner-Linton, J. (Eds.). An Introduction to Language & linguistics (pp. 137−168). UK: Cambridge.

نخستین 20 واژه پربسامد در انگلیسی آمریکایی معاصر

فرهنگ بسامد انگلیسی آمریکایی معاصر (2010) اولین 5000 واژه پربسامد در انگلیسی آمریکایی معاصر را به دست می‌دهد. این فرهنگ از بررسی داده‌های یک پیکره 385میلیون‌‌واژه‌ای (شامل انگلیسی گفتاری:‌ مکالمه‌هایی نانوشته از برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی؛ و انگلیسی نوشتاری: کتاب، داستان، فیلم‌نامه، مجله، روزنامه و ...) گرد آمده است. نخستین 20 واژه پربسامد در انگلیسی آمریکایی معاصر را به همراه مقوله آن در زیر ملاحظه می‌کنید :(Davies and Gardner 2010: 9 - 10)

مقوله واژه	واژه‌ها
article	the	1
verb	be	2
conjunction	and	3
preposition	of	4
article	a	5
preposition	in	6
infinitive	to	7
verb	have	8
preposition	to	9
pronoun	it	10
pronoun	I	11
conjunction	that	12
preposition	for	13
pronoun	you	14
pronoun	he	15
preposition	with	16
preposition	on	17
verb	do	18
genitive	’s	19
verb	say	20

یادداشت‌ها:

- Davies, M. and Gardner, D. (2010). A Frequency Dictionary of Contemporary American English. UK: Routledge.

اهمیت ترجمه!

«واژه‌ها جهان‌ها را می‌پیمایند.

مترجمان رانندگی آن را برعهده دارند.»

آنا روسکنی؛ مترجم

یادداشت‌ها:

- Translation Portal Channel (accessed September 22, 2016)

فرهنگ معاصر کیمیا

فرهنگ معاصر کیمیا (1385) یکی از به‌روزترین فرهنگ‌های فارسی ـ انگلیسی موجود است. کریم امامی، مترجم و ویراستار سرشناس، ده سال آخر عمر خود را صرف تألیف این فرهنگ کرد. وی در این فرهنگ از برخی از واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز بهره برده است.

عنوان کتاب: فرهنگ معاصر کیمیا

زبان فرهنگ: فارسی ـ انگلیسی

پدیدآورنده: کریم امامی

انتشارات: فرهنگ معاصر

محل نشر: تهران

چاپ 1م: 1385

تعداد صفحات : 1001

برخی از ویژگی‌های این فرهنگ از این قرار است:

ـ برابر انگلیسی بیش از 40 هزار واژه و اصطلاح رایج زبان فارسی.

ـ مثال‌های فراوان برای نشان دادن کاربرد واژه.

ـ آوانگاری واژه‌های فارسی.

یادداشت‌ها:

ـ امامی، ک. (1385). فرهنگ معاصر کیمیا. تهران: فرهنگ معاصر.

ـ فرهنگ معاصر: ناشر کتاب‌های مرجع (دسترسی در 1395/7/1)

هفت هشت نُه!

A: Do you know why six is afraid of seven?

B: I don’t know. Why?

A: Because seven eight nine!

اگر نکته این لطیفه را درنیافتید، ادامه مطلب را بخوانید!

روز جهانی سوادآموزی گرامی باد!

روز جهانی وبلاگ‌نویس گرامی باد!

مهم‌ترین بُعد زبان از دیدگاه دیوید کریستال

در این ویدیو نسبتاً کوتاه دیوید کریستال، زبان‌شناس سرشناس، مهم‌ترین جنبه زبان را از دیدگاه خود بازگو می‌کند؛ از او غالباً می‌پرسند که مهم‌ترین بُعدی که باعث شده است او این همه در زمینه زبان کار کند چیست: دستور؟ واژگان؟ تلفظ؟ واج‌شناسی؟ او همه جنبه‌های مختلف زبان را مهم‌ اما فرع بر مفهوم پراهمیت کاربردشناسی [pragmatics] می‌داند. به باور او، جنبه کاربردشناختی ضروری است، زیرا به پرسش «چرا؟» پاسخ می‌دهد. او عنوان می‌کند افراد مختلف مثلاً ساختارهای دستوری متفاوتی را به کار می‌برند و می‌پرسد چرا آنها آن ساختارها را به کار می‌برند و مثلاً ساختارهای دیگر را فرو می‌گذارند. او می‌گوید کاربردشناسی به پاسخ پرسش اخیر می‌پردازد.

او کاربردشناسی را این طور تعریف می‌کند: کاربردشناسی مطالعه انتخاب‌‌هایی است که در هنگام استفاده از زبان می‌کنید، بررسی دلیل آن انتخاب‌ها و تأثیری است که آن انتخاب‌ها برجا می‌گذارند. وی سپس دو مثال می‌زند. یکی اینکه، مثلاً ممکن است در هنگام بررسی گفتهٔ کسی بگویید که آن فرد از ساختار مجهول استفاده کرده است. به باور این زبان‌شناس، شما باید از خود بپرسید که چرا آن فرد از ساختار مجهول بهره برده است. او ادامه می‌دهد که پرسش «چرا این ساختار؟» پرسش دیگری را به طور ضمنی به همراه دارد: «چرا ساختار دیگری نه؟». از منظر کاربردشناختی، پاسخ این پرسش ناظر به بافت، معنا، تأکید و ... است. دوم اینکه، افراد مختلف از واژه‌های متفاوتی استفاده می‌کنند. به طور مثال، شخصی دوست خود را بسته به عوامل مختلفی نظیر میزان آشنایی و ... با واژه‌های متفاوتی خطاب کند. هر انتخاب آن شخص در مورد اینکه دوست خود را چه خطاب کند اطلاعی درباره پیشینه دوستی آن شخص با دوستش به دست می‌دهد. کاربردشناسی مطالعه آن انتخاب‌هاست: چرا آن شخص دوستش را به طور الف خطاب کرد و نه به طور ب.

هر جنبه زبان را، چه دستور، چه واژگان، چه تلفظ، چه نقطه‌گذاری و ... ، اگر بررسی کنیم، دلیلی برای به کار رفتن می‌یابیم و کاربردشناسی مطالعه آن دلیل‌هاست. خلاصه اینکه، کاربردشناسی به شما کمک می‌کند به پرسش «چرا؟» پاسخ دهید.

یادداشت‌ها:

- David Crystal (accessed August 22, 2016)

- YouTube (accessed August 22, 2016)

قدرت واژه‌ها!

واژه‌های‌تان تأثیر دارند!

آنها را عاقلانه به کار برید!