فرهنگ معاصر پویا: اصطلاحات

فرهنگ معاصر پویا: اصطلاحات (1387) حدوداً 6429 اصطلاح رایج در انگلیسی و معادل‌ یا ترجمه آن در فارسی را دربردارد. گفتنی است «اصطلاح [idiom] عبارتی است که به کمک اجزای آن نمی‌توان به معنا و مفهوم کلی آن پی برد. اصطلاحات عموماً از بار معنایی زیادی برخوردارند. مثلاً، در زبان انگلیسی kick the bucket به معنای ”مردن“ است، ولی به هیچ روی از اجزای این اصطلاح نمی‌توان این معنی را استنباط کرد. از ”غزل خداحافظی را خواندن“، که معادل آن در فارسی است، نیز نمی‌توان به معنای ”مردن“ پی برد.» (مقدمه، صفحه 7)

عنوان فرهنگ: فرهنگ معاصر پویا: اصطلاحات

زبان فرهنگ: انگلیسی ـ فارسی

پدیدآورندگان: محمدرضا باطنی و دستیاران

انتشارات: فرهنگ معاصر

محل نشر: تهران

چاپ 1م: 1387

چاپ 2م: 1389

تعداد صفحات: 772

انواع اصطلاحاتی که در این فرهنگ آمده است از این قرار است (مقدمه، صفحات 7 و 8):

1. اصطلاحاتی که در زبان فارسی و انگلیسی چنان شبیه هستند که می‌توان گفت از یک زبان به زبان دیگر رفته‌اند یا اینکه هر دو اصطلاح ریشه مشترکی داشته‌اند:

not look a gift horse in the mouth

اسب پیش‌کشی را دندون‌شو نمی‌شمارند

2. اصطلاحاتی که در دو زبان از نظر شکل و معنا متفاوت هستند، اما یک منظور را القا می‌کنند:

throw caution to the wind

دل را به دریا زدن

3. اصطلاحاتی که به زبان فارسی ترجمه شده‌اند و به همان شکلی که «ترجمه قرضی» معروف است در فارسی به کار می‌روند:

all roads lead to Rome

همه راه‌ها به رُم ختم می‌شود.

4. اصطلاحاتی که معنای آنها را نمی‌توان به زبان مقصد منتقل کرد، مگر از راه ترجمه مفهوم آنها:

be in the same boat

وضع / سرنوشت مشابهی داشتن، همدرد بودن

5. اصطلاحاتی که ترجمه‌ای نامأنوس دارند، اما استعاره نهفته در آنها چنان روشن است که ابهامی پدید نمی‌آورد:

be like looking for a needle in a haystack

مثل این است که آدم توی انبار کاه دنبال سوزن بگردد

یادداشت‌ها:

ـ باطنی، م.ر. و دستیاران (1387). فرهنگ معاصر پویا: اصطلاحات انگلیسی ـ فارسی. تهران: فرهنگ معاصر.

ـ فرهنگ معاصر: ناشر کتاب‌های مرجع (دسترسی در 1395/8/5)