فرهنگ معاصر پویا: اصطلاحات

فرهنگ معاصر پویا: اصطلاحات (1387) حدوداً 6429 اصطلاح رایج در انگلیسی و معادل‌ یا ترجمه آن در فارسی را دربردارد. گفتنی است «اصطلاح [idiom] عبارتی است که به کمک اجزای آن نمی‌توان به معنا و مفهوم کلی آن پی برد. اصطلاحات عموماً از بار معنایی زیادی برخوردارند. مثلاً، در زبان انگلیسی kick the bucket به معنای ”مردن“ است، ولی به هیچ روی از اجزای این اصطلاح نمی‌توان این معنی را استنباط کرد. از ”غزل خداحافظی را خواندن“، که معادل آن در فارسی است، نیز نمی‌توان به معنای ”مردن“ پی برد.» (مقدمه، صفحه 7)

عنوان فرهنگ: فرهنگ معاصر پویا: اصطلاحات

زبان فرهنگ: انگلیسی ـ فارسی

پدیدآورندگان: محمدرضا باطنی و دستیاران

انتشارات: فرهنگ معاصر

محل نشر: تهران

چاپ 1م: 1387

چاپ 2م: 1389

تعداد صفحات: 772

انواع اصطلاحاتی که در این فرهنگ آمده است از این قرار است (مقدمه، صفحات 7 و 8):

1. اصطلاحاتی که در زبان فارسی و انگلیسی چنان شبیه هستند که می‌توان گفت از یک زبان به زبان دیگر رفته‌اند یا اینکه هر دو اصطلاح ریشه مشترکی داشته‌اند:

not look a gift horse in the mouth

اسب پیش‌کشی را دندون‌شو نمی‌شمارند

2. اصطلاحاتی که در دو زبان از نظر شکل و معنا متفاوت هستند، اما یک منظور را القا می‌کنند:

throw caution to the wind

دل را به دریا زدن

3. اصطلاحاتی که به زبان فارسی ترجمه شده‌اند و به همان شکلی که «ترجمه قرضی» معروف است در فارسی به کار می‌روند:

all roads lead to Rome

همه راه‌ها به رُم ختم می‌شود.

4. اصطلاحاتی که معنای آنها را نمی‌توان به زبان مقصد منتقل کرد، مگر از راه ترجمه مفهوم آنها:

be in the same boat

وضع / سرنوشت مشابهی داشتن، همدرد بودن

5. اصطلاحاتی که ترجمه‌ای نامأنوس دارند، اما استعاره نهفته در آنها چنان روشن است که ابهامی پدید نمی‌آورد:

be like looking for a needle in a haystack

مثل این است که آدم توی انبار کاه دنبال سوزن بگردد

یادداشت‌ها:

ـ باطنی، م.ر. و دستیاران (1387). فرهنگ معاصر پویا: اصطلاحات انگلیسی ـ فارسی. تهران: فرهنگ معاصر.

ـ فرهنگ معاصر: ناشر کتاب‌های مرجع (دسترسی در 1395/8/5)

فرهنگ معاصر پویا

فرهنگ معاصر پویا (1387) یکی از به‌روزترین فرهنگ‌های انگلیسی ـ فارسی موجود است. «نخستین ویراست این فرهنگ در سال 1371، پس از هفت سال کار و پژوهش، منتشر شد. ویراست دوم آن با اصلاحات و افزوده‌های فراوان در سال 1376 انتشار یافت. ... این فرهنگ نتیجه بیست سال کار و پژوهش است، که در سه مرحله ارائه شده است.» (پیش‌گفتار، صفحه نُه).

عنوان فرهنگ: فرهنگ معاصر پویا

زبان فرهنگ: انگلیسی ـ فارسی

پدیدآورنده: محمدرضا باطنی و دستیاران

انتشارات: فرهنگ معاصر

محل نشر: تهران

ویراست 1م: 1371

ویراست 2م: 1376

ویراست 3م: 1387

تعداد صفحات (ویراست 3م): 1781

برخی از ویژگی‌های ویراست سوم این فرهنگ از این قرار است (پیش‌گفتار، صفحات نُه و ده):

ـ برای نشان دادن تلفظ از الفبای آوانگار بین‌المللی (IPA) استفاده شده است.

ـ فعل‌های گروهی (Phrasal Verbs) در این ویراست وارد شده‌اند.

ـ اصطلاحات روزمره، مَثَل‌های مشهور و باهم‌آیی‌های (Collocations) رایج ضبط شده‌اند.

ـ در حدود 10.000 مدخل جدید به فرهنگ اضافه شده است، که غالباً از رسانه‌های خبری انگلیسی‌زبان یا از جدیدترین ویراست فرهنگ‌های یک‌زبانه انگلیسی گرفته شده‌اند. مانند:

آنفولانزای مرغی	bird flu
خبری فوق‌العاده، خبر فوری	breaking news
اخباری اقتصادی، اخبار بازرگانی	biz news
هویت ژنتیکی	genetic fingerprint
پاک‌سازی قومی	ethnic cleansing

 ـ تعداد بسیار زیادی مثال انگلیسی همراه با ترجمه آنها به فرهنگ افزوده شده است.

ـ در حدود 250 نکته کاربردی تدوین و در فرهنگ گنجانده شده است.

ـ مدخل‌های ویراست دوم بازبینی شده‌اند.

ـ در تدوین ویراست سوم از اصولِ مبنای کار ویراست دوم پیروی شده است.

ـ در نگارش این فرهنگ عمدتاً از شیوه خط پیشنهادی فرهنگستان پیروی شده است.

ـ در این ویراست فرهنگ‌های زیر به کار گرفته شده‌اند:

- Oxford Advanced Learner’s Dictionary (4^th, 5^th, 6^th & 7^th editions)

- Longman Dictionary of Contemporary English (3^rd & 4^th editions)

- Collins Cobuild English Dictionary for Advanced Learners (1^st, 2^nd & 3^rd editions)

- Collins Cobuild Advanced Learner’s English Dictionary (4^th edition)

- Cambridge International Dictionary of English (1^st edition)

- Cambridge Advanced Learner’s Dictionary (1^st edition)

- Macmillan English Dictionary for Advanced Learners (1^st edition)

و در مواردی از فرهنگ‌های زیر استفاده شده است:

- Random House Dictionary of the English Language (2^nd edition)

- Collins English Dictionary (4^th edition updated)

- Merriam Webster’s Collegiate Dictionary (10^th & 11^th editions)

- The American Heritage College Dictionary (3^rd edition)

این فرهنگ پیوست‌هایی پرکاربرد نیز دارد. پیوست‌های این فرهنگ عبارت‌اند از:

ـ افعال بی‌قاعده:‌ شامل مصدر، زمان گذشته و اسم مفعول افعال بی‌قاعده انگلیسی.

ـ نام‌های جعرافیایی: شامل نام‌ کشورها و صفت و شخص ساکن آن.

ـ پیشوندها و پسوندهای زبان انگلیسی: شامل پیشوندها و پسوندهای رایج انگلیسی.

ـ اختصارات: شامل اختصارات رایج در زبان انگلیسی.

ـ خانواده‌های واژگانی: شامل خانواده‌های واژگانی رایج (صورت پایه و مشتقات آن).

ـ عبارات و نقل‌قول‌ها: شامل عبارات و نقل‌قول‌هایی از لاتین، یونانی و ... به همراه ترجمه انگلیسی.

 

یادداشت‌ها:

ـ باطنی، م.ر. و دستیاران (1387). فرهنگ معاصر پویا. ویراست 3م. تهران: فرهنگ معاصر.

ـ وبگاه فرهنگ معاصر: ناشر کتاب‌های مرجع (دسترسی در 1395/3/1)