اصـطـلاح‌نامه

اصطلاح‌نامه فهرست اصطلاحاتی [terms] است عمدتاً مرتبط با زمینه‌های زبان‌شناسی و ترجمه‌پژوهی، که تا کنون در وبلاگم به کار برده‌ام. فهرست زیر را به ترتیب الفبای انگلیسی تنظیم کرده‌ام. برای اینکه بدانید چه اصطلاحی را در کدام مطلب به کار برده‌ام، غالباً می‌توانید صورت فارسی (البته، با رعایت نیم‌فاصله) یا انگلیسی آن را در «جست‌وجو»ی وبلاگ تایپ کنید و مطلب مورد نظر را بیابید. در فهرست زیر، گاهی در برابر اصطلاحی چند معادل آورده‌ام، که در این صورت غالباً اولین معادل را در وبلاگم به کار بسته‌ام. ضمناً، این فهرست را مدام به‌روزسانی خواهم کرد.

A
لهجه	accent
فراگیری	acquisition
معنای عاطفی	affective meaning
وند	affix
کنش‌‌ور، کنشگر، عامل	agent
[مالکیت] انتقال‌پذیر	alienable
حرف تعریف	article

B
پایه	base
دوزبانه	bilingual
جنس زیست‌شناختی	biological gender
وام‌گیری، قرض‌گیری	borrowing
تکواژ مقید	bound morpheme

C
گرته‌برداری، ترجمهٔ قرضی	calque
معنای مرکزی	central meaning
جمله‌واره، بند	clause
زبان‌شناس شناختی	cognitive linguist
باهم‌آیی، همایند	collocation
جملهٔ ناهمپایه	complex sentence
جملهٔ همپایه	compound sentence
بار معنایی	connotation
ترجمه‌شفاهی پیاپی	consecutive interpreting
ادات همپایه‌ساز	co-ordinator
پیکره	corpus

D
جمله‌وارهٔ وابسته	dependent clause
گویش	dialect
فرهنگ، واژه‌نامه، لغت‌نامه	dictionary
نقل‌قول مستقیم	direct speech
گفتمان	discourse

E
باشنده	entity
حُسن تعبیر	euphemism
تجربه‌گر	experiencer

G
جنس	gender
اسم جنس	generic noun
زبان جهانی	global language
دستوری	grammatical
وام‌گیری دستوری	grammatical borrowing
جنس دستوری	grammatical gender

H
هسته	head
ترجمهٔ انسانی	human translation

I
اصطلاح	idiom
(تشبیه) مشبه‌به	image
[مالکیت] انتقال‌نا‌پذیر	inalienable
اسم نکره	indefinite noun
جمله‌وارهٔ مستقل	independent clause
وند تصریفی	inflectional affix
میان‌رشته، بینارشته	interdiscipline
ترجمهٔ شفاهی	interpreting
الفبای آوانگار بین‌المللی	IPA

L
واژگانی	lexical
وام‌گیری واژگانی	lexical borrowing
فرهنگ‌نویس	lexicographer
زبان‌شناس	linguist
1. زبانی 2.زبان‌شناختی	linguistic
وام‌گیری زبانی	linguistic borrowing
ترجمهٔ قرضی، گرته‌برداری	loan translation

M
ترجمهٔ ماشینی	machine translation
فارسی میانه	Middle Persian
فارسی جدید، فارسی نوین	Modern Persian
توصیفگر، تعدیلگر، مُعرّف	modifier
یک‌زبانه	monolingual
یک‌تکواژی	monomorphemic
تکواژ	morpheme

N
اسم	noun
گروه اسمی	noun phrase
شمار	number

O
مفعول	object
فارسی کهن، فارسی باستانی	Old Persian

P
پهلوی (فارسی میانه)	Pahlavi
مقوله دستوری	part of speech
کنش‌پذیر	patient
شخص	person
واج	phoneme
واج‌شناسی	phonology
فعل‌های گروهی	phrasal verbs
گروه	phrase
(تشبیه) وجه شبه	point of similarity
مالکیت	possession
چندتکواژی	polymorphemic
کاربردشناسی، منظورشناسی	pragmatics
خبر	predicate
حرف اضافه، پیش‌اضافه	preposition
پیش‌انگاری	presupposition
ضمیر	pronoun
اسم خاص	proper nouns
گزاره	proposition
ضرب‌المثل	proverb
روان‌زبان‌شناس	psycholinguist

S
جمله	sentence
جملهٔ بسیط، جملهٔ ساده	simple sentence
ترجمه‌شفاهی همزمان	simultaneous interpreting
گونهٔ زبانی	speech variety
هجی	spelling
نهاد، فاعل، فاعل دستوری	subject

T
زمان دستوری، زمان	tense
اصطلاح	term
(تشبیه) مشبه	topic
ترجمه	translation
مطالعات ترجمه	translation studies
1. مترجم 2. ترجمه‌گر	translator
حرف‌نویسی، ترانویسی	transliteration
سه‌زبانه	trilingual

V
گونه	variation
فعل	verb
واکه	vowel

W
واژه، کلمه، لغت	word
توالی واژه‌ها، توالی کلمات	word order