«فارسی جدید [Modern Persian] دنباله فارسی کهن [Old Persian]، یعنی دنباله زبان پادشاهان نامی سلسله هخامنشی داریوش و خشایارشا، است،که از قرن ششم تا پنجم قبل از میلاد ]مسیح[ میزیستهاند. فارسی کهن را با خط میخی مینوشتهاند. اوستایی که زبان متون زردشتی است نیز از قرن هفتم تا پنجم قبل از میلاد رایج و تقریباً همدوره فارسی کهن بوده، ولی صورتی امروزی از آن به جا نمانده است. اوستایی که زبان متون زردشتی بوده احتمالاً بازمانده یکی از زبانهای قدیمیتر از فارسی کهن بوده است. فارسی میانه [Middle Persian] نیز پهلوی [Pahlavi] نام دارد که به خط آرامی نوشته شده و در زمان سلسله ساسانیان، یعنی از قرن سوم تا هفتم میلادی رایج بوده است. مدارک رسمی مربوط به قرن هفتم تا دهم میلادی اندک است. در این زمان، عربی زبان اداری و ادبی ایران بوده است. زبان موسوم به فارسی جدید که به خط عربی ثبت میشود به تدریج از قرن نهم میلادی و با ادبیاتی غنی ظاهر شد و تکوین آن از قرن دهم تا پانزدهم میلادی بوده است.» (ماهوتیان، 1378/1997: 11)
اجداد زبان فارسی |
||
نام |
دوره تاریخی |
خط |
فارسی کهن / باستان |
از قرن 6 تا 5 قبل از میلاد مسیح |
میخی |
فارسی میانه (پهلوی) |
از قرن 3 تا 7 میلادی (سلسله ساسانیان) |
آرامی |
فارسی جدید / نوین |
از قرن 9 میلادی |
عربی |
یادداشتها:
ـ ماهوتیان، ش. (1997). دستور زبان فارسی: از دیدگاه ردهشناسی. ترجمهٔ سمائی، م. (1378). تهران: نشر مرکز.